ماساژ نوزاد ۰ تا ۳ ماه

خلاصه

در این مقاله با فواید علمی ماساژ نوزاد، زمان مناسب انجام آن، روغن‌های ایمن، مراحل مرحله‌به‌مرحله ماساژ بدن و شکم، تکنیک‌های رفع کولیک و نکات مهم ایمنی برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه آشنا می‌شوید. تمام نکات طبق توصیه‌های UNICEF، AAP، NHS و تحقیقات PubMed ارائه شده است.

مقدمه

ماساژ نوزاد از مهم‌ترین روش‌های تقویت پیوند عاطفی، آرام‌سازی و بهبود خواب نوزاد است. طبق توصیه انجمن پزشکان کودکان آمریکا (AAP)، ماساژ صحیح می‌تواند به رشد عصبی، کاهش گریه و بهبود خواب کمک کند. اما در سن ۰ تا ۳ ماهگی باید با دقت و آگاهی کامل انجام شود تا ایمن و مؤثر باشد.

اگر شما هم تجربه‌ای از ماساژ نوزادتان داشته‌اید، در بخش نظرات با ما و والدین دیگر به اشتراک بگذارید.

فواید علمی ماساژ نوزاد چیست؟

طبق مطالعات PubMed، AAP و UNICEF:

تقویت خواب و آرامش با کاهش هورمون استرس (کورتیزول)

افزایش دلبستگی ایمن بین والد و نوزاد

بهبود گوارش و کاهش کولیک

کمک به رشد عصبی و حرکتی

تقویت وزن‌گیری سالم به دلیل تنظیم بهتر خواب و تغذیه

چه زمانی بهترین وقت ماساژ نوزاد است؟

بهترین زمان زمانی است که:

نوزاد بیدار، آرام و سیر باشد.

۳۰–۴۵ دقیقه از آخرین تغذیه گذشته باشد.

محیط آرام، گرم و بدون نور شدید باشد.

زمان‌های نامناسب:

بلافاصله بعد از شیر خوردن

زمانی که نوزاد خسته یا خیلی گرسنه است

زمانی که تب یا بیماری دارد

وقتی پوست تحریک شده یا جوش دارد

چه روغن‌هایی برای ماساژ نوزاد مناسب هستند؟

طبق توصیه NHS و AAP:

روغن نارگیل خالص (مناسب پوست‌های حساس)

روغن بادام شیرین (بدون اسانس و افزودنی)

روغن زیتون با کیفیت بالا (در برخی نوزادان ممکن است پوست را خشک کند)

روغن‌های ممنوع:

• روغن‌های عطری، اسانس‌دار، گرم‌کننده
•  روغن‌های حاوی الکل یا مواد شیمیایی
• وازلین و ژل‌های نفتی برای ماساژ مناسب نیستند

قبل از استفاده، مقدار کمی در ناحیه کوچک تست کنید.

آماده‌سازی قبل از ماساژ

محیط را گرم کنید (۲۴–۲۶ درجه)

نوزاد در این سن سریع سرد می‌شود.

دست‌ها را بشویید و گرم کنید

دست سرد باعث ترس و بی‌قراری می‌شود.

نوزاد را روی یک زیرانداز نرم بخوابانید

بهتر است یک پتوی نرم یا حوله تمیز باشد.

ارتباط چشمی برقرار کنید

این کار احساس امنیت می‌دهد.

مراحل مرحله‌به‌مرحله ماساژ نوزاد ۰ تا ۳ ماه

ماساژ پاها (بهترین بخش برای شروع)

مقداری روغن روی کف دست گرم کنید.

با حرکت آرام از ران به سمت مچ حرکت دهید.

کف پا را با انگشت شست به آرامی فشار ملایم دهید.

پاها معمولاً حساسیت کمتری دارند و نوزاد راحت‌تر می‌شود.

ماساژ شکم (برای بهبود کولیک و بادگلو)

روش‌های علمی توصیه‌شده توسط UNICEF و PubMed:

حرکت دایره‌ای در جهت عقربه‌های ساعت
کمک به حرکت طبیعی روده‌ها می‌کند.

روش “I Love You”

دست را از سمت چپ شکم نوزاد به پایین بکشید (I).

سپس از بالا به پایین و پهلو (L).

بعد یک حرکت نیم‌دایره کامل (U).

حرکت پاها به شکل دوچرخه
بادهای گوارشی را کاهش می‌دهد.

نکته: فشار باید بسیار ملایم باشد، نه عمیق.

ماساژ قفسه سینه

دو دست را روی سینه قرار دهید.

به‌آرامی دست‌ها را از مرکز به بیرون هل دهید.

هرگز روی استخوان جناغ فشار ندهید.

ماساژ دست‌ها

بازو را بین دستان خود بگیرید و به‌آرامی از بالا به پایین ماساژ دهید.

کف دست را با شست به صورت دایره‌ای ماساژ دهید.

انگشت‌ها را یکی‌یکی به آرامی لمس کنید.

ماساژ صورت

با انگشتان، از وسط پیشانی به سمت شقیقه‌ها بکشید.

گونه‌ها را با حرکات دایره‌ای ملایم ماساژ دهید.

روی بینی و چشم‌ها فشار وارد نکنید.

ماساژ پشت (زمانی که نوزاد را روی شکم قرار می‌دهید)

کف دست را از گردن تا باسن به صورت خطی پایین ببرید.

دو حرکت دایره‌ای کوچک در کنار ستون فقرات انجام دهید.

❗ نکته مهم:
هرگز روی ستون فقرات فشار مستقیم وارد نکنید.

نکات طلایی ایمنی هنگام ماساژ نوزاد

فشار دست باید بسیار ملایم و کنترل‌شده باشد.

اگر نوزاد گریه کرد یا بی‌قراری نشان داد، ماساژ را متوقف کنید.

از ماساژ هنگام تب، اسهال، استفراغ یا بیماری پرهیز کنید.

از تماس روغن با چشم و دهان جلوگیری کنید.

هر حرکت باید آرام و بدون عجله باشد.

چقدر ماساژ بدهیم و چند بار در روز؟

برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه، ۵ تا ۱۰ دقیقه کافی است.

یک بار در روز مناسب است.

اگر نوزاد لذت می‌برد، می‌توانید به تدریج تا ۱۵ دقیقه افزایش دهید.