گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر
شیشه جلو ماشین
شیشه عقب ماشین
شیشه سانروف ماشین
سقف تمام شیشه یا شیشه پانوراما
شیشه درب ماشین
شیشه لچکی یا بادگیر ماشین
شیشه روگلگیری یا روستونی ماشین
آینه بغل ماشین
چسب شیشه ماشین
مسدود شدن مجاری شیر، ماستیت و آبسه سینه در دوران شیردهی
خلاصه
در دوران شیردهی، گاهی مجاری انتقال شیر در سینه دچار انسداد می‌شوند. اگر این انسداد درمان نشود، ممکن است به التهاب (ماستیت) یا حتی آبسه سینه منجر شود. شناخت علائم اولیه و مراقبت به‌موقع، از عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند.
مقدمه
دوران شیردهی می‌تواند زیبا و در عین حال چالش‌برانگیز باشد. بسیاری از مادران در هفته‌های اول با درد یا سفتی سینه مواجه می‌شوند. یکی از علت‌های شایع، مسدود شدن مجاری شیر است که اگر به موقع درمان نشود، به ماستیت یا در موارد نادر به آبسه سینه تبدیل میشود.
در ادامه به‌صورت مرحله‌به‌مرحله با این شرایط آشنا می‌شویم.
مسدود شدن مجاری شیر چیست؟
در سینه، مجاری باریکی وجود دارد که شیر را از غدد شیری به نوک سینه می‌رساند. اگر یکی از این مسیرها مسدود شود، شیر در پشت آن جمع میشود و باعث سفتی، درد و گاهی قرمزی در آن ناحیه میشود.
علائم:
احساس توده سفت یا دردناک در سینه
حساسیت در لمس
کاهش خروج شیر از آن سینه
بهبود علائم پس از شیردهی یا تخلیه کامل
علت‌ها:
تخلیه‌نشدن کامل سینه
پوشیدن سوتین تنگ یا فشار خارجی (مثلاً بند کیف)
جهات نادرست شیردهی
پر شدن بیش از حد سینه بین وعده‌های شیردهی
درمان:
- شیر دادن مکرر از همان سینه (شروع شیردهی با سینه دردناک)
- ماساژ ملایم در جهت نوک سینه
- کمپرس گرم قبل از شیردهی
- استراحت کافی و نوشیدن مایعات
- تغییر موقعیت‌های شیردهی برای تخلیه بهتر
---
ماستیت (التهاب و عفونت سینه)
اگر انسداد طول بکشد، شیر جمع‌شده باعث التهاب بافت سینه میشود و در بعضی موارد باکتری‌ها از طریق ترک نوک سینه وارد مجاری شیر می‌شوند. این وضعیت را ماستیت می‌نامند.
علائم:
قرمزی، گرمی و تورم موضعی در سینه
درد زیاد هنگام لمس
احساس خستگی یا بدن‌درد
تب بالای ۳۸.۵ درجه
درمان:
- ادامه شیردهی یا پمپاژ شیر (تخلیه منظم بسیار مهم است)
- کمپرس گرم پیش از شیردهی
- مصرف مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن با نظر پزشک
- در صورت وجود تب یا عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویزی پزشک لازم است.
نکته مهم: ماستیت دلیل برای قطع شیردهی نیست. ادامه‌ی تغذیه از همان سینه به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند و برای نوزاد خطری ندارد.
آبسه سینه
اگر ماستیت درمان نشود یا عفونت پیشرفت کند، ممکن است آبسه (تجمع چرک) در بافت سینه ایجاد شود. این حالت نیازمند درمان پزشکی فوری است.
علائم:
توده نرم و دردناک با گرمی زیاد
تب مداوم
ترشح چرک یا زخم در ناحیه سینه
بدتر شدن علائم علی‌رغم درمان ماستیت
درمان:
- مراجعه فوری به پزشک یا جراح
- تخلیه‌ی آبسه با سوزن یا جراحی کوچک
- مصرف آنتی‌بیوتیک تحت نظر پزشک
- ادامه‌ی شیردهی یا پمپاژ شیر از سینه مقابل برای حفظ جریان شیر
راه‌های پیشگیری
- شیردهی زود به زود (هر ۲ تا ۳ ساعت)
- تغییر پوزیشن در هر وعده شیردهی
- اطمینان از گرفتن درست سینه توسط نوزاد
- نوشیدن مایعات فراوان
- پوشیدن لباس و سوتین راحت
- تخلیه‌ی کامل سینه در هر بار شیردهی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
- تب بیش از ۳۸.۵ درجه
- درد و قرمزی شدید در یک ناحیه سینه
- ترشح چرکی از نوک سینه
- عدم بهبود بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت مراقبت خانگی
سوالات متداول درباره مسدود شدن مجاری شیر، ماستیت و آبسه سینه در دوران شیردهی
بله، تغذیه از همان سینه بیخطر است و باعث تخلیه بهتر میشود.
در صورت درد زیاد یا عدم توانایی شیردهی مستقیم، پمپاژ شیر با دستگاه تمیز و استریل می‌تواند جایگزین موقت باشد.
خیر، فقط باید مایعات زیاد مصرف شود و تغذیه متعادل داشته باشید.
نتیجه‌گیری
مسدود شدن مجاری شیر یکی از مشکلات رایج دوران شیردهی است، اما با آگاهی و مراقبت ساده قابل پیشگیری است.
اگر درد، تب یا قرمزی شدید دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید تا از پیشرفت به ماستیت یا آبسه جلوگیری شود.
یادتان باشد: سلامت مادر، سلامت نوزاد است.
دوران بارداری
پیش از بارداری تا زایمان
شیرخوارگی
تولد تا 3 ماهگی
کودکی
3 تا 12 ماهگی
نوپایی
1 تا 3 سالگی
پیش دبستانی
3 تا 5 سالگی
مدرسه
5 تا 8 سالگی
پیش از نوجوانی
8 تا 12 سالگی
نوجوانی
12 تا 18 سالگی
منابع معتبر
- American Academy of Pediatrics (AAP). Breastfeeding and Mastitis
- NHS UK. Blocked Ducts and Breast Infections
- WHO. Breastfeeding Counselling: A Training Course.
- لا لیچه لیگ (La Leche League International) – راهنمای شیردهی مادران
گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر