یبوست نوزاد ۰ تا ۳ ماه

خلاصه

در این مقاله یاد می‌گیرید یبوست در نوزادان ۰ تا ۳ ماه چگونه تشخیص داده می‌شود، چه علت‌هایی دارد و چه روش‌های ساده، امن و علمی برای کمک به نوزاد وجود دارد. همچنین به شما می‌گویم چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید و چه رفتارهایی از نظر متخصصان، خطرناک یا غیرضروری هستند.

مقدمه

یبوست در نوزادان یکی از نگرانی‌های رایج والدین است، مخصوصاً در ماه‌های اول که هنوز بدن نوزاد در حال سازگاری با تغذیه و هضم است. دانستن این‌که «چه چیزی طبیعی است و چه چیزی نه» به والدین آرامش می‌دهد. انجمن اطفال آمریکا (AAP) تأکید می‌کند که الگوی دفع نوزادان می‌تواند کاملاً متغیر باشد و همیشه دیرهنگام بودن مدفوع به معنای یبوست نیست.

یبوست نوزاد ۰ تا ۳ ماه دقیقاً چیست؟

یبوست زمانی مطرح است که مدفوع نوزاد:

سفت و خشک باشد

نوزاد هنگام دفع گریه یا زور قابل‌توجه بزند

کمتر از حد معمول دفع کند به همراه ناراحتی یا سفتی شکم

مدفوع به شکل گلوله‌های خشک باشد

اگر نوزاد فقط دیر به دیر دفع می‌کند اما مدفوع نرم است، معمولاً نشانه یبوست نیست.

چه چیزی باعث یبوست نوزاد ۰ تا ۳ ماه می‌شود؟

• تغییرات تغذیه‌ای

نوزادان با شیر مادر به ندرت یبوست می‌شوند، زیرا شیر مادر هضم آسانی دارد.

شیرخشک ممکن است باعث یبوست شود، طبق مطالعات PubMed برخی ترکیبات پروتئینی یا برندهای خاص، هضم را سخت‌تر می‌کنند.

• کم‌آبی بدن

در روزهای گرم یا زمانی که نوزاد خوب شیر نمی‌خورد، ممکن است دچار کمبود مایعات و در نتیجه یبوست شود.

• حساسیت به شیرخشک

برخی نوزادان به ترکیبات شیرخشک یا پروتئین گاوی حساسیت دارند.

• مصرف قطره آهن

قطره آهن می‌تواند مدفوع را تیره‌تر و کمی سفت‌تر کند.

چگونه بفهمم نوزادم واقعاً یبوست دارد؟

علائمی که باید به آنها توجه کنید:

1. زورزدن طولانی همراه با گریه
2. خروج مدفوع خشک و تکه‌تکه
3. بی‌قراری بعد از شیر خوردن
4. شکم کمی سفت
5. کاهش تعداد دفعات دفع در کنار علائم ناراحتی

بهترین روش‌های علمی و خانگی برای رفع یبوست نوزاد ۰ تا ۳ ماه چیست؟

• افزایش دفعات شیر دادن

یکی از اولین توصیه‌های یونیسف (UNICEF) برای نوزادان یبوستی، افزایش دفعات تغذیه است.

هر ۲–۳ ساعت یک بار شیر دهید.

اگر نوزاد خواب‌آلود است، کمی تحریک ملایم برای بیدار کردن کمک‌کننده است.

• ماساژ شکم

این روش کاملاً بی‌خطر و تأثیرگذار است:

حرکات را دایره‌ای و در جهت عقربه‌های ساعت انجام دهید.

روزانه ۲–۳ بار، هر بار ۲–۳ دقیقه کافی است.
مطالعات APA نشان داده ماساژ منظم می‌تواند حرکات روده را فعال‌تر کند.

• حرکت دوچرخه با پاهای نوزاد

این تکنیک کمک می‌کند گازهای جمع‌شده دفع شوند و روده بهتر کار کند.

• تعویض شیرخشک (فقط با مشورت پزشک)

برخی نوزادان با تغییر به شیرخشک با پروتئین هیدرولیزشده بهتر عمل می‌کنند.
اما تغییر خودسرانه توصیه نمی‌شود.

• حمام آب ولرم

آرامش عضلات شکمی + تحریک آرام روده
این روش کاملاً ایمن است.

چه کارهایی برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه ممنوع است؟

برای این سن هیچ‌کدام از موارد زیر توصیه نمی‌شود:

1. آب دادن
2. آب‌قند
3. آبمیوه (آلوبالو، گلابی یا هر نوع دیگر)
4. شیاف بدون تجویز پزشک
5. روغن‌زیتون خوراکی

این موارد ممکن است خطرناک باشند و توسط AAP رد شده‌اند.

چه زمانی باید حتماً به پزشک مراجعه کنم؟

اگر نوزاد یکی از موارد زیر را دارد، سریعاً به متخصص اطفال اطلاع دهید:

مدفوع همراه خون

بی‌اشتهایی و بی‌حالی

استفراغ مکرر

عدم دفع بیش از ۵ روز (همراه با ناراحتی)

تب

شکم به شدت سفت