نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد ۰ تا ۳ ماه
مقدمه
شیردهی یکی از طبیعیترین و زیباترین تجربههای مادرانه است، اما در هفتههای اول ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد. یادگیری وضعیت و تکنیک درست شیردهی نهتنها باعث راحتی نوزاد میشود، بلکه از مشکلاتی مثل درد نوک سینه، زخم یا کم شدن شیر جلوگیری میکند.
در این مقاله، با دو روش مهم و توصیهشده برای شیردهی از سینه به نوزاد ۰ تا ۳ ماهه آشنا میشوید که توسط کارشناسان شیردهی و سازمان جهانی بهداشت (WHO) پیشنهاد میشوند.
نکته کلیدی قبل از شروع
پیش از انتخاب هر وضعیت، به سه اصل مهم توجه کنید:
- مادر باید راحت باشد. روی صندلی راحت یا تخت بنشینید، بالشت زیر بازوها بگذارید و کمرتان را صاف نگه دارید.
- بدن نوزاد باید در راستای بدن مادر باشد. یعنی گوش، شانه و لگن نوزاد در یک خط باشند.
- دهان نوزاد باید کاملاً باز و بخش زیادی از هاله سینه را دربر بگیرد، نه فقط نوک سینه.
روش اول: در آغوش گرفتن گهوارهای (Cradle Hold)
توضیح روش
این روش، رایجترین و طبیعیترین حالت شیردهی است.
در این حالت، نوزاد در آغوش بازوی همان دستی قرار میگیرد که سینه از آن طرف به او داده میشود.
مثلاً اگر میخواهید از سینهی راست شیر بدهید، نوزاد را روی بازوی راست خود بگیرید.
مراحل انجام
- روی صندلی بنشینید و بازوی خود را با بالشت پشتیبانی کنید.
- نوزاد را طوری بگیرید که سرش روی بازو، بدنش روی ساعد و پاهایش در امتداد پهلوی شما باشد.
- نوزاد را به سینه نزدیک کنید (نه برعکس).
- وقتی دهان نوزاد باز شد، نوک سینه را به آرامی وارد دهانش کنید تا بخش زیادی از هاله در دهانش قرار گیرد.
- اجازه دهید نوزاد با ریتم خود شیر بخورد.
مزایای این روش
مناسب برای مادران با زایمان طبیعی و نوزادان بالای دو هفته
ایجاد تماس پوستی نزدیک و احساس امنیت برای نوزاد
کمک به تقویت پیوند عاطفی مادر و کودک
نکته
در روزهای اول ممکن است کنترل سر نوزاد برای مادر دشوار باشد. در این صورت، بهتر است از روش دوم (گهواره متقاطع) استفاده شود.
روش دوم: گهواره متقاطع (Cross-Cradle Hold)
توضیح روش
این روش برای روزهای ابتدایی شیردهی و نوزادان کوچکتر (۰ تا ۳ ماه) بسیار مناسب است، زیرا به مادر اجازه میدهد سر نوزاد را بهتر کنترل کند و به درستی سینه را در دهان او قرار دهد.
در این حالت، برخلاف روش قبلی، نوزاد روی بازوی مخالف سینه قرار میگیرد.
مراحل انجام
- اگر میخواهید از سینهی راست شیر بدهید، نوزاد را روی بازوی چپ خود بگیرید.
- کف دست چپ را پشت گردن و سر نوزاد بگذارید، طوری که انگشت شست پشت گوش راست او قرار گیرد.
- با دست راست، سینه را نگه دارید و نوک سینه را به لب پایین نوزاد نزدیک کنید.
- وقتی دهان نوزاد کاملاً باز شد، به آرامی سرش را به سمت سینه هدایت کنید.
- اطمینان حاصل کنید که چانهی نوزاد به سینه چسبیده و بینیاش آزاد است.
مزایای این روش
مناسب برای مادران تازهکار یا نوزادان نارس
کنترل بهتر سر و دهان نوزاد
کمک به گرفتن صحیح سینه و جلوگیری از زخم نوک پستان
نکات طلایی برای موفقیت در شیردهی
- نوزاد را به سینه نزدیک کنید، نه سینه را به سمت نوزاد.
- از بالشت شیردهی استفاده کنید تا وزن نوزاد روی دست شما نباشد.
- اگر نوزاد بهدرستی نمیگیرد، شیر دادن را قطع نکنید؛ ابتدا با وارد کردن انگشت کوچک به گوشه دهانش، ساکشن را بشکنید و سپس دوباره تلاش کنید.
- در هر وعده، هر دو سینه را به نوزاد پیشنهاد دهید.
- بعد از شیر خوردن، نوزاد را در وضعیت آروغ گرفتن قرار دهید تا هوای اضافی از معدهاش خارج شود.
نشانههای یک شیردهی موفق
- نوزاد بعد از چند دقیقه با صدای بلع مشخص شیر میخورد.
- چانه نوزاد به سینه میچسبد و بینی آزاد است.
- بعد از شیر خوردن، نوزاد آرام و راضی میشود.
- مادر احساس کشیدگی طبیعی در سینه دارد، نه درد.
سوالات متداول درباره نحوه صحیح شیر دادن نوزاد ۰ تا ۳ ماه
در روش گهوارهای، سر نوزاد در بازوی مادر قرار میگیرد و بدنش روبهروی بدن مادر است. در روش زیر بغل، نوزاد در کنار بدن مادر قرار میگیرد و پاهایش به سمت پشت مادر است , این روش برای مادران سزارینی یا نوزادان کوچکتر بسیار مفید است.
بستگی به فرم بدن مادر، وضعیت زایمان و اندازه نوزاد دارد. هدف این است که نوزاد دهانش را کاملاً دور هاله سینه بگیرد و تنفسش راحت باشد
خیر، بهتر است مادر بسته به شرایط (مثلاً خستگی، موقعیت بدن یا نیاز نوزاد) بین روشهای مختلف جابهجا شود تا از زخم شدن یا انسداد مجاری شیر جلوگیری شود
نتیجهگیری
تسلط بر دو روش اصلی شیردهی — گهوارهای و گهواره متقاطع — به مادر کمک میکند تا با کمترین درد و بیشترین آرامش، نوزاد خود را تغذیه کند.
هر مادری میتواند با کمی تمرین و صبر، بهترین روش را برای خود و نوزادش پیدا کند.

دوران بارداری
پیش از بارداری تا زایمان


کودکی
3 تا 12 ماهگی

نوپایی
1 تا 3 سالگی

پیش دبستانی
3 تا 5 سالگی

مدرسه
5 تا 8 سالگی

پیش از نوجوانی
8 تا 12 سالگی

نوجوانی
12 تا 18 سالگی
منابع معتبر
- World Health Organization (WHO). Breastfeeding Position and Attachment Guidelines.
- La Leche League International. Breastfeeding Techniques for New Mothers.
- NHS UK. How to Breastfeed: Step-by-Step Positions.
- وزارت بهداشت ایران، دفتر سلامت مادران. راهنمای آموزش شیردهی موفق، ۱۴۰۲.

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر
شیشه عقب ماشین
شیشه سانروف ماشین
سقف تمام شیشه یا شیشه پانوراما
شیشه درب ماشین
شیشه لچکی یا بادگیر ماشین
شیشه روگلگیری یا روستونی ماشین
آینه بغل ماشین

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر