آشنایی با تغذیه نوزاد به کمک شیشه شیر

مقدمه

در ماه‌های اول زندگی، تغذیه نوزاد مهم‌ترین عامل در رشد، سلامت و آرامش اوست. اگرچه تغذیه با شیر مادر بهترین انتخاب است، اما گاهی به دلایل پزشکی یا شرایط خاص، ممکن است والدین مجبور شوند از شیشه شیر استفاده کنند. در این مقاله با اصول درست، نکات ایمنی و راهکارهای کاربردی برای تغذیه نوزاد با شیشه آشنا می‌شوید.

انتخاب شیشه و سرشیشه مناسب

1. جنس شیشه: شیشه‌ای (ضد خط و ضد بو) یا پلاستیکی بدون BPA.
2. سرشیشه: نرم، انعطاف‌پذیر و متناسب با سن نوزاد باشد (جریان آهسته برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه).
3. شکل سرشیشه: برخی نوزادان سرشیشه‌های گرد را ترجیح می‌دهند و برخی مدل طبیعی (مشابه سینه مادر) را. بهتر است چند مدل را امتحان کنید تا متوجه شوید نوزادتان با کدام راحت‌تر است.

استریل کردن شیشه شیر

به‌ویژه در سه ماه نخست، سیستم ایمنی نوزاد هنوز کامل نشده است.

قبل از هر بار استفاده، شیشه و سرشیشه را با آب گرم و مایع مخصوص نوزاد بشویید.

سپس در آب جوش به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بجوشانید یا از دستگاه استریل‌کن استفاده کنید.

شیشه را در جای تمیز و خشک نگهداری کنید.

دمای مناسب شیر

• شیر باید ولرم (حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد) باشد.
• هرگز از مایکروویو برای گرم کردن شیر استفاده نکنید، چون ممکن است نقاط داغ ایجاد کند و دهان نوزاد را بسوزاند.
• می‌توانید بطری را چند دقیقه در ظرف آب گرم بگذارید.

طرز صحیح شیر دادن با شیشه

1. نوزاد را در آغوش بگیرید و سرش را کمی بالا نگه دارید (نه در حالت خوابیده).
2. بطری را طوری نگه دارید که سرشیشه همیشه پر از شیر باشد تا نوزاد هوا نبلعد.
3. هنگام شیر دادن، ارتباط چشمی و تماس بدنی برقرار کنید تا نوزاد احساس امنیت کند.

جلوگیری از بلعیدن هوا و دل‌درد نوزاد

پس از هر تغذیه، نوزاد را به آرامی روی شانه خود بگذارید و پشتش را نوازش کنید تا آروغ بزند.

بطری‌هایی با سیستم ضدکولیک (Anti-Colic) می‌توانند به کاهش هوای بلعیده‌شده کمک کنند.

نگهداری شیر دوشیده یا آماده‌شده

شیر مادر دوشیده: در دمای اتاق تا ۴ ساعت، در یخچال تا ۴ روز، و در فریزر تا ۶ ماه قابل نگهداری است.

شیر خشک آماده‌شده: حداکثر تا ۲ ساعت پس از آماده‌سازی مصرف شود.

باقی‌مانده شیر در بطری را نگهداری نکنید، چون ممکن است آلودگی باکتریایی ایجاد شود.

ترکیب شیردهی و شیشه شیر

اگر قصد دارید همزمان از شیر مادر و شیشه استفاده کنید (مثلاً هنگام بازگشت به کار)، بهتر است:

1. ابتدا چند هفته اول فقط از سینه شیردهی کنید تا نوزاد عادت کند.
2. سپس کم‌کم شیشه را معرفی کنید تا دچار سردرگمی پستان و شیشه (nipple confusion) نشود.
3. از سرشیشه‌ای با جریان آهسته استفاده کنید تا تغذیه با شیشه شبیه به سینه باشد.

نشانه‌های تغذیه کافی نوزاد

• ۶ تا ۸ پوشک خیس در شبانه‌روز.
• افزایش وزن منظم و طبیعی.
• خواب آرام‌تر و نداشتن علائم بی‌قراری یا گرسنگی زیاد.

نکته‌های طلایی برای والدین

همیشه با آرامش و لبخند شیر بدهید؛ نوزاد احساس شما را می‌فهمد.

نوبت‌های تغذیه را یادداشت کنید تا از نظم آن مطمئن شوید.

در صورت بروز دل‌درد، استفراغ یا حساسیت، با پزشک مشورت کنید.