علت شیر نخوردن نوزاد (0 تا 3 ماه)

مقدمه

شیردهی یکی از طبیعی‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین بخش‌های مراقبت از نوزاد است.
گاهی مادران می‌گویند:
«نوزادم سینه را نمی‌گیرد» یا «هر بار شیر می‌دهم، گازم می‌گیرد!»
در حالی‌که این رفتارها اغلب نشانه وجود مشکل ساده‌ای در مکیدن، وضعیت بدن یا شرایط جسمی نوزاد هستند و با کمی توجه، برطرف می‌شوند.

بخش اول: چرا نوزاد شیر نمی‌خورد؟

• وضعیت نادرست شیردهی

اگر نوزاد درست در آغوش گرفته نشود یا سینه را به‌درستی در دهان نگیرد، ممکن است نتواند شیر بمکد.
نشانه‌ها:

مادر درد در نوک سینه احساس می‌کند.

صدای «کلیک» هنگام مکیدن شنیده می‌شود.

نوزاد زود خسته می‌شود یا زود رها می‌کند.

راهکار:
دهان نوزاد باید بخش زیادی از هاله قهوه‌ای سینه را بپوشاند و چانه‌اش به سینه بچسبد.
پیشنهاد می شود از مشاور شیردهی برای بررسی "گرفتن سینه" کمک بگیرید.

• گرفتگی بینی یا بیماری

اگر نوزاد سرما خورده باشد یا بینی‌اش گرفته باشد، نمی‌تواند هم‌زمان نفس بکشد و شیر بخورد.
راهکار:
قبل از شیر دادن، بینی را با سرم نرمال سالین تمیز کنید و سر نوزاد را کمی بالا نگه دارید.

• خستگی یا خواب‌آلودگی

در روزهای اول، نوزادان خیلی زود خسته می‌شوند. نوزاد خواب‌آلود ممکن است سینه را نگیرد.
راهکار:
قبل از زمان خواب کامل، نوزاد را شیر دهید. با نوازش گونه یا پا، او را برای مکیدن بیدار نگه دارید.

• تغییر طعم شیر مادر

برخی داروها، غذاها یا حتی استرس مادر می‌توانند طعم شیر را تغییر دهند.
راهکار:
از مصرف غذاهای تند، سیر یا کافئین زیاد پرهیز کنید. اگر اخیراً دارویی جدید شروع کرده‌اید، با پزشک مشورت کنید.

• زخم دهان یا برفک دهانی (کاندیدا)

برفک دهان باعث درد هنگام مکیدن می‌شود.
نشانه‌ها:

لکه‌های سفید در دهان نوزاد

بی‌میلی به شیر خوردن
راهکار:
به پزشک مراجعه کنید. درمان ساده با قطره ضد قارچ (نیستاتین یا مشابه) انجام می‌شود.

• تغذیه با شیشه یا پستانک زیاد

نوزاد ممکن است به جریان سریع‌تر شیشه عادت کند و سینه را پس بزند.
راهکار:
در هفته‌های اول از شیشه و پستانک کمتر استفاده کنید تا مکیدن طبیعی حفظ شود.

بخش دوم: چرا نوزاد سینه مادر را گاز می‌گیرد؟

• شروع دندان‌درآوردن (گاهی از دو ماهگی)

فشار لثه‌ها ممکن است باعث گاز گرفتن شود.
راهکار:
قبل از شیردهی لثه نوزاد را با پارچه مرطوب و خنک ماساژ دهید. اگر گاز گرفت، آرام بگویید «نه» و برای چند ثانیه سینه را جدا کنید تا بداند نباید ادامه دهد.

• اشتباه در گرفتن سینه

وقتی نوزاد فقط نوک سینه را می‌گیرد (نه کل هاله را)، برای نگه داشتن آن دهانش را محکم‌تر فشار می‌دهد.
راهکار:
به وضعیت چانه و لب پایین دقت کنید؛ باید کاملاً باز و رو به بیرون باشد.

• خستگی یا بازیگوشی

در پایان شیر خوردن، برخی نوزادان خسته یا حوصله‌سررفته می‌شوند و به‌صورت بازی سینه را گاز می‌گیرند.
راهکار:
وقتی حس کردید نوزاد دیگر فعال نمی‌مکد، به‌آرامی انگشت خود را در گوشه دهانش بگذارید تا سینه را بدون درد رها کند.

• کندی جریان شیر

اگر شیر با تأخیر بیاید، نوزاد ممکن است با گاز گرفتن تلاش کند جریان را زیاد کند.
راهکار:
قبل از شیر دادن چند قطره شیر را بدوشید تا جریان آغاز شود. ماساژ ملایم پستان نیز مفید است.

بخش سوم: چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر نوزاد:

1. بیش از ۶ ساعت ادرار نکرد،
2. وزن نمی‌گیرد یا وزن کم کرده،
3. تب یا بی‌حالی دارد،
4. دهانش زخم یا لکه سفید دارد،

حتماً به پزشک یا مشاور شیردهی مراجعه کنید.

نکات طلایی برای شیردهی موفق

1. تماس پوست به پوست پس از تولد را جدی بگیرید.
2. از دو سینه به‌صورت متناوب استفاده کنید.
3. در محیطی آرام و بدون حواس‌پرتی شیر بدهید.
4. آب کافی بنوشید و تغذیه سالم داشته باشید.پ
5. هر نوزاد الگوی خاص خودش را دارد؛ با صبر و عشق پیش بروید.