فعالیت‌های بدنی مناسب برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه

خلاصه

در این مقاله با فعالیت‌های ساده، کاملاً ایمن و علمی آشنا می‌شوید که به تقویت عضلات گردن، تنه، دست‌ها و پاهای نوزاد ۰ تا ۳ ماه کمک می‌کنند. روش انجام هر فعالیت مرحله‌به‌مرحله توضیح داده شده و خواهید فهمید چه زمانی، چقدر و چگونه آن‌ها را انجام دهید تا رشد حرکتی و حسی نوزادتان بهتر پیش برود.

مقدمه

نوزاد در سه ماه اول هنوز کنترل کاملی روی بدنش ندارد، اما مغز و عضلاتش با سرعت چشمگیری در حال رشد هستند. فعالیت‌های بدنی ملایم—که در دنیا به عنوان Infant Physical Activity شناخته می‌شود—به گفته‌ی تحقیقات منتشرشده در PubMed و توصیه‌های سازمان UNICEF، تأثیر مستقیم بر تقویت عضلات گردن، پیشگیری از تأخیر رشدی، بهبود هماهنگی چشم–دست و حتی خواب بهتر دارد.
این فعالیت‌ها بسیار ساده‌اند، اما اجرای درست و زمان مناسب آن‌ها کلید اصلی است.

آیا شما هم فعالیت خاصی برای نوزادتان انجام می‌دهید؟ در پایان مقاله تجربه‌تان را در بخش نظرات بنویسید.

چطور بفهمیم نوزاد ۰ تا ۳ ماه آمادگی فعالیت بدنی را دارد؟

بر اساس مطالعات APA و انجمن اطفال آمریکا:

زمانی که نوزاد بیدار، آرام و سیر است.

دست و پا را آرام تکان می‌دهد.

نگاهش متمرکزتر می‌شود.

صورتش حالت ناراحتی، گریه یا گرسنگی ندارد.

اگر نوزاد بی‌قرار است، فعالیت را متوقف کنید.

بهترین فعالیت‌های بدنی برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه چیست؟

تمرین «تامی تایم» (Tummy Time) – مهم‌ترین فعالیت برای این سن

طبق توصیه AAP، نوزاد باید از روزهای اول، به‌صورت کوتاه و کنترل‌شده، روی شکم قرار بگیرد.
فواید:

تقویت عضلات گردن و شانه

پیشگیری از صاف شدن پشت سر (پلاژیوسفالی)

پایه‌گذاری مهارت‌های بعدی مثل غلت زدن

چطور انجام دهید؟

نوزاد را روی یک زیرانداز نرم، روی شکم قرار دهید.

روبه‌رویش بنشینید و با او حرف بزنید.

از ۳۰–۶۰ ثانیه شروع کنید و کم‌کم به ۵–۱۰ دقیقه در چند نوبت افزایش دهید.

نکته:
اگر نوزاد بی‌قرار شد، فعالیت را تمام کنید.

بازی با دست‌ها و انگشت‌ها

این تمرین‌ها باعث تقویت ارتباط عصبی و هماهنگی حرکتی می‌شود.

چطور انجام دهید؟

انگشتتان را مقابل دست نوزاد بگذارید تا با رفلکس گرفتن، آن را بگیرد.

دست‌هایش را به آرامی بالا بیاورید یا روی سینه‌اش ضربه‌های خیلی ملایم بزنید.

صدای ملایم و صورت شما بهترین محرک‌ها هستند.

حرکت دادن پاها (Bicycle Legs) – برای تقویت ماهیچه‌ها و کمک به کولیک

این حرکت در مطالعات دانشگاهی به کاهش گاز شکم هم کمک می‌کند.

چطور انجام دهید؟

نوزاد را به پشت بخوابانید.

پاهایش را آرام مثل حرکت دوچرخه بالا و پایین کنید.

هر بار ۲۰ تا ۳۰ ثانیه کافی است.

ماساژ ملایم بدن

بر اساس تحقیقات UNICEF، ماساژ روزانه می‌تواند باعث رشد بهتر عصبی–حرکتی نوزاد شود.

چطور انجام دهید؟

از روغن مخصوص نوزاد یا کمی لوسیون استفاده کنید.

حرکات آرام و طولی از شانه به سمت مچ انجام دهید.

پاها، شکم و پشت را به آرامی ماساژ دهید.

هشدار:
ماساژ را بعد از غذا انجام ندهید.

تحریک بصری و حرکتی با اسباب‌بازی‌های ساده

در این سن لازم نیست اسباب‌بازی گران باشد.
فواید: تقویت توجه، ردیابی چشمی، افزایش تعامل.

چطور انجام دهید؟

اسباب‌بازی سبک با رنگ‌های متضاد (سیاه/سفید/قرمز) را ۲۰–۳۰ سانتی‌متری صورت نوزاد حرکت دهید.

تشویقش کنید چشمش دنبالش کند.

می‌توانید به آرامی آن را نزدیک دستش ببرید تا لمس کند.

زمان حرکت آزاد روی زیرانداز

به نوزاد اجازه دهید روی یک سطح نرم بدون پتوهای حجیم قرار بگیرد و دست‌وپا را آزادانه تکان دهد.

چطور کمک می‌کند؟

تقویت عضلات ران و بازو

افزایش آگاهی بدنی (Body Awareness)

تمرین بلند کردن آرام از زیر بغل

این کار به تقویت عضلات تنه کمک می‌کند.

چطور انجام دهید؟

نوزاد را در حالی که دست‌هایتان پشت سر و گردنش را کامل نگه می‌دارند، کمی بالا بیاورید.

هر بار ۵–۱۰ ثانیه کافی است.

لبخند و تماس چشمی، کیفیت تمرین را بیشتر می‌کند.

چند بار و چقدر فعالیت بدنی برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه مناسب است؟

بر اساس منابع علمی:

۳ تا ۵ نوبت در روز فعالیت کوتاه و ملایم

هر نوبت ۱ تا ۵ دقیقه

جمع کل در روز بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه

کیفیت مهم‌تر از زمان است.

چه فعالیت‌هایی برای نوزاد ۰ تا ۳ ماه ممنوع هستند؟

نشاندن نوزاد پیش از توانایی طبیعی

استفاده از واکر

پرتاب‌دادن یا تکان‌دادن شدید

ورزش‌های تقلیدی بزرگسالان

قرار دادن طولانی‌مدت روی شکم بعد از شیر خوردن

هر فعالیتی که باعث گریه یا ناراحتی می‌شود