بهترین وضعیت برای شیر دادن به نوزاد ۰ تا ۳ ماه
مقدمه
در روزهای اول پس از تولد، بسیاری از مادران در پیدا کردن وضعیت مناسب برای شیردهی دچار سردرگمی میشوند.
انتخاب درست حالت شیردهی باعث میشود:
نوزاد شیر را بهتر بگیرد،
مادر درد یا زخم نوک سینه نداشته باشد،
و هر دو آرامش و لذت بیشتری از این زمان ببرند.
هیچ «یک روش ثابت» برای همه وجود ندارد؛ هر مادر و نوزاد باید حالتی را پیدا کنند که برای هر دو راحت و مؤثر باشد.
اصول کلی در تمام حالتهای شیردهی
پیش از بررسی حالتها، چند اصل مهم را همیشه به یاد داشته باشید:
- بدن نوزاد در راستای بدن مادر باشد (گوش، شانه و لگن در یک خط).
- دهان نوزاد باز و بخش بزرگی از هاله سینه در دهان او قرار گیرد، نه فقط نوک پستان.
- بدن نوزاد را به سینه نزدیک کنید، نه سینه را به سمت نوزاد.
- مادر باید راحت باشد؛ از بالش شیردهی برای حمایت از بازو یا کمر استفاده کنید.
حالت ۱: گهوارهای (Cradle Hold)
توضیح:
نوزاد درون بازوی همان دستی قرار میگیرد که سینه از همان طرف به او داده میشود.
مثلاً سینه راست → بازوی راست.
مناسب برای:
نوزادان بالای دو هفته
مادران با تجربه یا زایمان طبیعی
مزایا:
تماس چشمی و احساسی نزدیک
وضعیت طبیعی و راحت برای اکثر مادران
نکته:
در روزهای اول، ممکن است کنترل سر نوزاد در این حالت سخت باشد.
حالت ۲: گهواره متقاطع (Cross-Cradle Hold)
توضیح:
در این وضعیت، نوزاد در بازوی مخالف سینه قرار میگیرد.
مثلاً سینه راست → بازوی چپ.
مناسب برای:
نوزادان نارس یا کوچکتر
مادران تازهکار
مزایا:
کنترل بهتر سر و دهان نوزاد
کمک به گرفتن صحیح سینه و جلوگیری از زخم نوک پستان
حالت ۳: درازکش جانبی (Side-Lying Position)
توضیح:
مادر و نوزاد هر دو به پهلو دراز میکشند، روبهروی هم.
نوزاد در ارتفاعی برابر با سینه قرار دارد.
مناسب برای:
مادرانی که سزارین کردهاند
شیردهی شبانه یا زمانی که مادر خسته است
مزایا:
استراحت همزمان مادر و نوزاد
کاهش فشار بر محل بخیه یا کمر
نکته:
مطمئن شوید که صورت نوزاد به چیزی (مثل بالش یا پتو) فشرده نمیشود.
حالت ۴: زیر بغل یا فوتبال آمریکایی (Football Hold)
توضیح:
در این حالت، بدن نوزاد زیر بازوی مادر و در امتداد پهلو قرار دارد، مثل حالتی که توپ فوتبال را بغل کردهاید.
سر نوزاد در کنار سینه، و پاهای او به سمت پشت مادر است.
مناسب برای:
مادران با سزارین
مادرانی با سینههای بزرگ
نوزادان دوقلو
مزایا:
فشار کمتر روی شکم مادر
کنترل آسانتر سر نوزاد
جلوگیری از زخم نوک سینه در برخی مادران
حالت ۵: شیردهی زیستی یا تکیهداده (Laid-Back / Biological Nurturing)
توضیح:
مادر در حالت نیمهخوابیده روی تخت یا صندلی راحتی قرار میگیرد،
نوزاد روی سینه یا شکم مادر قرار میگیرد و با غریزه خود به سمت پستان حرکت میکند.
مناسب برای:
نوزادان تازه متولدشده
زمانی که مادر میخواهد تماس پوستی بیشتری با نوزاد داشته باشد
مزایا:
کمک به بازتاب طبیعی مکیدن نوزاد
آرامش و تماس پوستی بیشتر
مفید برای شیردهی پس از زایمان طبیعی
حالت ۶: شیردهی در حالت ایستاده یا با آغوش نوزاد در اسلینگ
توضیح:
در این وضعیت مادر از آغوش پارچهای یا اسلینگ مخصوص شیردهی استفاده میکند و نوزاد را در آغوش خود نگه میدارد.
مناسب برای:
مادران پرمشغله یا در بیرون از خانه
نوزادان با وزن کم که نیاز به تماس مداوم دارند
مزایا:
آزادی حرکت مادر
آرامش بیشتر نوزاد بهدلیل نزدیکی به مادر
چطور تشخیص دهیم کدام حالت برای شما مناسبتر است؟
- اگر سزارین کردهاید → حالت «زیر بغل» یا «درازکش جانبی»
- اگر نوزاد نارس یا ضعیف است → «گهواره متقاطع»
- اگر میخواهید در شب استراحت کنید → «درازکش جانبی»
- اگر درد شانه یا کمر دارید → «تکیهداده» یا «زیستی»
- اگر میخواهید تماس پوستی بیشتر داشته باشید → «تکیهداده»
نکات طلایی موفقیت در هر وضعیت
قبل از شروع، دستها و سینه را بشویید.
از بالش شیردهی یا پتو برای پشتیبانی استفاده کنید.
اطمینان حاصل کنید بینی نوزاد باز و تنفسش راحت است.
اگر احساس درد دارید، نوزاد احتمالاً بهدرستی سینه را نگرفته است.
در صورت نیاز، از مشاور شیردهی یا ماما کمک بگیرید.
سوالات متداول درباره بهترین وضعیت برای شیر دادن به نوزاد ۰ تا ۳ ماه
بستگی به سن نوزاد، وضعیت زایمان مادر و راحتی هر دو دارد. برای مثال، حالت زیر بغل برای مادرانی که سزارین کردهاند مناسبتر است، در حالی که نوزادان تازهمتولد معمولاً با حالت کراسگهوارهای بهتر شیر میخورند
بله، اگر نوزاد در سطح ایمن و بدون بالش یا پتوهای نرم قرار گرفته باشد. این حالت برای مادرانی که شبهنگام شیردهی میکنند یا از زایمان بهبود مییابند، بسیار مفید است
نشانههای درست بودن وضعیت شامل: چانه نوزاد چسبیده به سینه، لب پایین به بیرون برگشته، بلع آرام و صدای مکیدن منظم است. در این حالت، مادر نباید احساس درد در نوک سینه داشته باشد
نتیجهگیری
هیچ حالتی «بهترین» نیست — بهترین وضعیت همان است که شما و نوزادتان در آن احساس راحتی، آرامش و پیوند بیشتری دارید.
با تمرین چند وضعیت مختلف، بدن خود و نیازهای نوزاد را بهتر خواهید شناخت.
یادتان باشد، شیردهی فقط تغذیه نیست؛ پیوندی از عشق و آرامش است.

دوران بارداری
پیش از بارداری تا زایمان


کودکی
3 تا 12 ماهگی

نوپایی
1 تا 3 سالگی

پیش دبستانی
3 تا 5 سالگی

مدرسه
5 تا 8 سالگی

پیش از نوجوانی
8 تا 12 سالگی

نوجوانی
12 تا 18 سالگی
منابع معتبر
World Health Organization (WHO). Breastfeeding Positions and Attachment Guide.
La Leche League International. Breastfeeding Positions for Newborns.
NHS UK. How to Breastfeed: Finding the Right Position.
وزارت بهداشت ایران، دفتر سلامت نوزادان. آموزش وضعیتهای صحیح شیردهی، ۱۴۰۲.

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر
شیشه عقب ماشین
شیشه سانروف ماشین
سقف تمام شیشه یا شیشه پانوراما
شیشه درب ماشین
شیشه لچکی یا بادگیر ماشین
شیشه روگلگیری یا روستونی ماشین
آینه بغل ماشین

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر