تأثیر بازی بر رشد حرکات و عضلات نوزاد ۰ تا ۳ ماه
خلاصه
در این مقاله میخوانید که چرا بازی—even سادهترین نوع بازی—برای رشد حرکتی و عضلانی نوزاد ۰ تا ۳ ماه ضروری است. یاد میگیرید کدام بازیها به تقویت گردن، شانه، دستها و پاهای نوزاد کمک میکنند، چطور آنها را ایمن اجرا کنید و چه نشانههایی نشان میدهد که نوزاد آمادگی یا خستگی دارد. اگر شما هم تجربهای در مورد بازی با نوزادتان دارید، خوشحال میشوم در بخش نظرات بنویسید.
مقدمه
در سه ماه اول زندگی، نوزاد بهظاهر حرکت زیادی ندارد، اما سیستم حرکتی و عضلات او با سرعت فوقالعادهای در حال رشد هستند. مطالعات یونیسف و PubMed نشان میدهند بازی و تحریک مناسب یکی از کلیدیترین عوامل در تقویت عضلات گردن، بالاتنه، کنترل سر، هماهنگی چشم و دست، و پایهگذاری حرکات آینده مثل غلتیدن و نشستن است. بازی درست نهتنها عضلات را فعال میکند، بلکه باعث افزایش اعتمادبهنفس حرکتی و کاهش بیقراری نیز میشود.
چرا بازی برای رشد عضلات و حرکات نوزاد ۰ تا ۳ ماه ضروری است؟
طبق مطالعات رشد نوزاد (CDC و APA)، بازی در این سن:
عضلات گردن و شانه را تقویت میکند
هماهنگی چشم و دست را شکل میدهد
از (پلاژیوسفالی) جلوگیری میکند
مسیرهای عصبی حرکتی را فعال میکند
نوزاد را برای حرکات بعدی مثل غلتیدن آماده میکند
حس بدنمندی و آگاهی حرکتی را افزایش میدهد
آیا تا به حال دیدهاید نوزادتان هنگام بازی تلاش کند سرش را بلند کند؟ این یک پیشرفت حرکتی مهم است.
چه زمانی نوزاد برای بازی و حرکت آمادگی دارد؟
نشانههای آمادگی:
چشمهای باز و هوشیار
حرکت آرام دستها و پاها
لبخند یا غانوغون
آرامش صورت
نشانههای خستگی یا فشار:
چرخاندن سر به یک طرف
قوس دادن بیش از حد کمر
بیقراری یا گریه
کاهش تماس چشمی
اگر تجربهای از این نشانهها دارید، در بخش نظرات مطرح کنید.
بازیهای مؤثر برای تقویت عضلات نوزاد ۰–۳ ماه
«تامی تایم» یا خواباندن به شکم (Tummy Time)
مطالعات مرکز رشد هاروارد نشان میدهد تامیتایم مهمترین حرکت برای تقویت:
عضلات گردن
عضلات شانه
عضلات بالاتنه
روش اجرا:
روزی چند بار، هر بار ۳۰–۶۰ ثانیه
روی یک سطح نرم و صاف
همیشه تحت نظر کامل والدین
روی سینه یا پای والدین برای شروع
به مرور زمان میتوانید زمان را افزایش دهید.
بازی «چهره به چهره» با تغییر شکل صورت
وقتی چهره خود را تغییر میدهید و نوزاد تلاش میکند نگاهش را ثابت نگه دارد، عضلات گردن و کنترل سر فعال میشوند.
فواید:
تقویت کنترل سر
تقویت گردن
افزایش تمرکز بینایی
بازیهای حرکتی با دستها
روشها:
لمس کف دست و تحریک گرفتن انگشت
حرکت آرام دستها به بالا و پایین
اجازه دادن به نوزاد برای گرفتن انگشت شما
فواید:
تقویت عضلات ساعد
هماهنگی اولیه چشم و دست
حرکت پاها (Bicycle Legs)
پای نوزاد را خیلی آرام و مطابق ریتم طبیعی بالا و پایین کنید.
فواید:
تقویت عضلات پا
کمک به رفع گازهای شکمی
احساس آرامش حرکتی
تکانهای آهسته و ایمن در آغوش
وقتی نوزاد را بغل کردهاید، حرکت آرام به چپ و راست یا بالا و پایین، عضلات تنه را درگیر میکند.
دنبال کردن اسباببازی ساده با چشم
اسباببازی ثابت، با رنگ ملایم و بدون صدا را آرام در میدان دید حرکت دهید.
فواید:
تقویت عضلات چشم
هماهنگی چشم-سر
افزایش تمرکز
توصیههای ایمنی در بازیهای حرکتی نوزاد
بازیها باید کوتاه و در چند نوبت باشد.
هیچ فشاری به گردن یا دست نوزاد وارد نکنید.
از اسباببازیهای پر سر و صدا یا نور تند استفاده نکنید.
همیشه هنگام تامیتایم بالای سر کودک باشید.
زمان بازی را وقتی نوزاد گرسنه یا خوابآلود است شروع نکنید.
سوالات متداول درباره تأثیر بازی بر رشد حرکات و عضلات نوزاد
روی سینه والدین، روی بازو یا روی توپ نرم و ثابت تمرین کنید و زمان را کوتاه نگه دارید.
اگر نشانههای خستگی را بشناسید و توقف کنید، کاملاً ایمن است.
تقریبا با گدشت یک هفته، اما بسیار ملایم و کوتاه.
نتیجهگیری
بازیها—even کوچکترینشان—در هفتههای اول زندگی، پایههای حرکتی و عضلانی نوزاد را میسازند. این بازیها سادهاند، اما پشت آنها علم قدرتمند رشد عصبی و حرکتی قرار دارد. چند دقیقه توجه، نگاه، لمس و بازی میتواند آینده حرکتی نوزاد را تغییر دهد. اگر شما هم تجربهای از بازی با نوزادتان دارید، لطفاً با ما و دیگر والدین در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

دوران بارداری
پیش از بارداری تا زایمان


کودکی
3 تا 12 ماهگی

نوپایی
1 تا 3 سالگی

پیش دبستانی
3 تا 5 سالگی

مدرسه
5 تا 8 سالگی

پیش از نوجوانی
8 تا 12 سالگی

نوجوانی
12 تا 18 سالگی
منابع معتبر
Harvard Center on the Developing Child – Motor Development
UNICEF Early Development Standards
American Academy of Pediatrics (AAP)
PubMed: Infant Motor Stimulation Research
کتاب: The First Three Months – Tracy Hogg

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر

شیشه عقب ماشین
شیشه سانروف ماشین
سقف تمام شیشه یا پانوراما
شیشه درب ماشین
شیشه لچکی یا بادگیر ماشین
شیشه روگلگیری یا روستونی ماشین
آینه بغل ماشین

گردنبند
آویز گردنبند
دستبند
تکدست یا النگو
گوشواره
زنجیر
سرویس ( ست )
نیم ست
پابند
انگشتر
شیشه ماشین