علت ترس نوزاد از حمام و آب

مقدمه

حمام‌کردن نوزاد در نگاه بزرگسالان یک کار ساده و روزمره است، اما برای نوزاد تازه‌متولدشده تجربه‌ای کاملاً جدید و پر از حس‌های تازه است: تماس با آب، تغییر دما، صدای آب، درآوردن لباس‌ها، نور حمام و حتی حرکات دست والدین، همگی برایش می‌توانند ناشناخته و گاهی ترسناک باشند.
بنابراین ترسیدن یا گریه‌کردن نوزاد هنگام حمام‌کردن، کاملاً طبیعی است و به معنای بد بودن شما یا اشتباه در مراقبت نیست.

چرا نوزاد از حمام می‌ترسد؟

• تغییر ناگهانی دما

نوزاد در رحم مادر در محیطی با دمای ثابت زندگی کرده و هنوز نمی‌تواند به‌سرعت تغییر دما را تنظیم کند. سرد یا گرم بودن آب یا اتاق می‌تواند او را بترساند.

• حس ناامنی هنگام درآوردن لباس‌ها

نوزاد در آغوش بودن و تماس بدن با پارچه را حس امنیت می‌داند. وقتی لباسش را در می‌آورید، ناگهان احساس بی‌پناهی می‌کند.

• صدای آب و محیط ناآشنا

صداهای بلند و پژواک حمام برای سیستم شنوایی حساس نوزاد ممکن است نگران‌کننده باشند.

• تماس مستقیم آب با بدن

اگر آب روی صورت یا سر نوزاد بریزد، به‌ویژه در هفته‌های اول، ممکن است باعث شوک حسی یا ترس شود.

• واکنش طبیعی به تجربه جدید

سیستم عصبی نوزاد هنوز در حال رشد است و ممکن است نسبت به هر تجربه جدید (مثل حرکت در آب) واکنش بیش‌ازحد نشان دهد.

نشانه‌های ترس نوزاد از حمام

گریه یا جیغ ناگهانی هنگام ورود به حمام

لرزیدن بدن یا منقبض کردن دست‌ها

چسبیدن به بدن والدین

حرکات ناگهانی و تلاش برای خارج شدن از آب

بی‌قراری قبل از شروع حمام (وقتی متوجه زمان حمام می‌شود)

راهکارهای آرام‌سازی نوزاد در حمام

۱. تنظیم دمای محیط و آب

دمای اتاق: حدود ۲۴ تا ۲۶ درجه
دمای آب: حدود ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد (نزدیک به دمای بدن)
آب را با پشت دست یا دماسنج مخصوص نوزاد امتحان کنید.

۲. حمام آرام و کوتاه

در هفته‌های اول، زمان حمام بهتر است بین ۵ تا ۷ دقیقه باشد. هرچه نوزاد بزرگ‌تر می‌شود، می‌توانید زمان را افزایش دهید.

۳. صحبت و لبخند در طول حمام

صدای آرام و لبخند شما بزرگ‌ترین عامل آرامش نوزاد است. با او صحبت کنید، اسمش را صدا بزنید و اجازه دهید صدای شما را با حس امنیت مرتبط کند.

۴. تماس پوست به پوست قبل یا بعد از حمام

اگر نوزاد بعد از حمام گریه می‌کند، او را در حوله پیچیده و روی سینه‌تان بگذارید تا دوباره گرما و تماس بدن را حس کند.

۵. استفاده از حوله گرم

حوله نوزاد را قبل از استفاده کمی گرم کنید (مثلاً با قرار دادن نزدیک بخاری یا خشک‌کن). تماس حوله گرم پس از آب، احساس لذت و آرامش ایجاد می‌کند.

۶. آرام وارد آب شوید

نوزاد را به‌آرامی از پاها در آب فرو ببرید تا بتواند کم‌کم دمای آب را حس کند و غافلگیر نشود.

۷. استفاده از وان مخصوص نوزاد

وان نوزاد با طراحی ارگونومیک باعث احساس ثبات و امنیت می‌شود.
اگر وان ندارید، از لگن یا تشت تمیز با کف نرم استفاده کنید.

۸. حضور یکی از والدین در کنار نوزاد

اگر نوزاد به‌شدت می‌ترسد، می‌توانید از تماس پوست به پوست در حمام کمک بگیرید:
مادر یا پدر می‌تواند در وان بزرگ بنشیند و نوزاد را روی سینه‌اش بگذارد تا با صدای ضربان قلب والدین آرام شود.

نکات مهم برای والدین

هرگز نوزاد را در آب تنها نگذارید، حتی برای چند ثانیه.

اگر نوزاد بیمار، تب‌دار یا خیلی گرسنه است، زمان حمام را به تعویق بیندازید.

به زور نوزاد را وارد آب نکنید. در صورت ترس زیاد، می‌توانید فقط بدنش را با دستمال گرم تمیز کنید تا به تدریج عادت کند.

حمام را با لحظه‌های لذت‌بخش تمام کنید: نوازش، شیر خوردن و آغوش. این کار باعث می‌شود ذهن نوزاد تجربه حمام را با حس آرامش پیوند دهد.

نکته طلایی : ترس از حمام در نوزاد معمولاً موقتی است. با تکرار آرام، صدای آشنا و محیط گرم، او یاد می‌گیرد که حمام زمان آرامش و محبت است نه ترس.