نقش پدر در دوران شیردهی نوزاد( ۰ تا ۳ ماه)

خلاصه

دوران شیردهی، یکی از حساس‌ترین و در عین حال زیباترین مراحل زندگی والدین است. در سه ماه نخست پس از تولد، مادر برای تغذیه نوزاد نیاز به حمایت جسمی، روحی و عاطفی دارد. نقش پدر در این دوران، نه فقط در انجام کارهای خانه، بلکه در افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس مادر حیاتی است. همراهی همدلانه پدر، روند شیردهی را آسان‌تر و پیوند خانوادگی را عمیق‌تر می‌کند.

مقدمه

وقتی نوزاد تازه متولد می‌شود، تمرکز همه بر روی او و مادر است. اما در این میان، نقش پدر کمتر دیده می‌شود — در حالی‌که حضور فعال و حمایتگر او می‌تواند تفاوت بزرگی در تجربه‌ی مادر از شیردهی ایجاد کند.

شیردهی ممکن است در ابتدا همراه با خستگی، بی‌خوابی یا درد باشد. پدری که بداند چگونه در این مسیر کمک کند، می‌تواند از استرس، احساس تنهایی و حتی افسردگی پس از زایمان جلوگیری کند.

چرا نقش پدر در شیردهی مهم است؟

تحقیقات نشان داده‌اند:

مادرانی که از سوی همسر خود حمایت عاطفی و عملی دریافت می‌کنند، دو برابر بیشتر احتمال دارد که شیردهی را ادامه دهند.

پدرانی که در مراقبت از نوزاد مشارکت دارند، رابطه‌ی عمیق‌تر و زودتری با فرزندشان شکل می‌دهند.

به عبارت دیگر، شیردهی موفق فقط وظیفه مادر نیست — بلکه یک تجربه خانوادگی مشترک است.

راهکارهای مهم برای کمک همسران به مادر شیرده

• حمایت عاطفی — گوش دادن، نه فقط کمک کردن

مادر شیرده ممکن است خسته، نگران یا بی‌خواب باشد. پدر می‌تواند با گوش دادن بدون قضاوت، گفتن جملاتی مانند:

«داری عالی پیش میری»
«خیلی قوی هستی»
«من کنارت هستم»
به او احساس امنیت و قدردانی بدهد.

• کمک در کارهای خانه

شیردهی، انرژی زیادی از مادر می‌گیرد. پدر می‌تواند با انجام کارهای روزمره، بار فیزیکی مادر را سبک کند:

تعویض پوشک نوزاد

شستن لباس‌ها یا ظرف‌ها

آماده کردن غذا یا میان‌وعده برای مادر

مراقبت از نوزاد در بین وعده‌های شیردهی تا مادر استراحت کند

• فراهم کردن محیطی آرام و امن

صدای زیاد، مهمان زیاد یا تنش در خانه باعث کاهش تولید شیر می‌شود. پدر می‌تواند با مدیریت فضای خانه، محیطی آرام، گرم و حمایتگر ایجاد کند تا مادر بدون استرس به نوزاد شیر دهد.

• همراهی در تغذیه و استراحت مادر

برای تولید شیر کافی، بدن مادر به مایعات، تغذیه مناسب و خواب کافی نیاز دارد.
پدر می‌تواند:

برای مادر آب یا نوشیدنی‌های سالم بیاورد.

میان‌وعده‌های سبک و مغذی آماده کند.

مراقب باشد مادر چند ساعت در روز استراحت کند، حتی اگر کوتاه باشد.

• مراقبت از احساسات مادر

افسردگی پس از زایمان یا اضطراب شیردهی، بسیار رایج است.
پدر باید به علائم خستگی مفرط، گریه‌های بی‌دلیل یا بی‌علاقگی مادر توجه کند و در صورت لزوم، با محبت و تشویق به مراجعه به پزشک یا مشاور کمک کند.

• مشارکت در تماس با نوزاد

پدر می‌تواند با نوزاد تماس پوستی برقرار کند، او را بغل کند، برایش لالایی بخواند یا لباسش را عوض کند.
این تماس، نه‌تنها پیوند پدر و نوزاد را قوی‌تر می‌کند، بلکه مادر احساس می‌کند تنها نیست.

• آموزش و آگاهی مشترک

پدران می‌توانند همراه با مادر در کلاس‌های آموزشی شیردهی یا مشاوره‌های بیمارستان شرکت کنند.
وقتی پدر درک کند که مثلاً درد نوک سینه یا بی‌خوابی چقدر طبیعی و موقتی است، بهتر می‌تواند همدل باشد.

• دفاع از آرامش مادر

در برخی خانواده‌ها، اطرافیان ممکن است در مورد روش شیردهی نظرهای متناقض بدهند. پدر باید با احترام ولی قاطعانه، از تصمیم مادر در مورد شیردهی و تربیت نوزاد حمایت کند و مانع فشارهای بیرونی شود.

• همراهی در شب‌های بی‌خوابی

وقتی نوزاد شب‌ها بیدار می‌شود، پدر می‌تواند پوشک را عوض کند یا نوزاد را به مادر بدهد تا شیر دهد و دوباره بخوابد. همین کار ساده، تأثیر زیادی در کاهش خستگی مادر دارد.

• جشن گرفتن موفقیت‌های کوچک

پدر می‌تواند هر پیشرفت کوچک مادر در شیردهی را تحسین کند — مثلاً گفتن

«دیدی امروز نوزاد زودتر سیر شد؟»
باعث افزایش روحیه و اعتماد به نفس مادر می‌شود.