پر شدن سینه و تولید شیر بیش از اندازه به چه دلیل است؟

مقدمه

در هفته‌های اول شیردهی، بدن مادر هنوز در حال تنظیم میزان تولید شیر است. گاهی ممکن است سینه‌ها بیش از اندازه پر شوند یا شیر به‌صورت خودبه‌خود نشت کند. این وضعیت که به آن «تولید بیش از حد شیر» (Oversupply) یا «پر شدن سینه» (Engorgement) گفته می‌شود، برای بسیاری از مادران تازه‌کار نگران‌کننده است، اما معمولاً قابل کنترل است. در این مقاله با علت‌ها، نشانه‌ها و روش‌های طبیعی کاهش این حالت آشنا می‌شوید.

علت‌های پر شدن یا تولید بیش از حد شیر

• تنظیم‌نشدن تعادل عرضه و تقاضا:

در هفته‌های اول، بدن هنوز نمی‌داند نوزاد چه مقدار شیر نیاز دارد و ممکن است بیش از اندازه تولید کند.

• شیر ندادن منظم یا تخلیه‌نشدن کامل سینه‌ها:

اگر نوزاد به‌درستی سینه را نمی‌گیرد یا فواصل شیردهی زیاد است، شیر در سینه جمع می‌شود.

• تحریک زیاد سینه با پمپ شیردهی:

استفاده بیش از حد از شیردوش ممکن است بدن را فریب دهد که به شیر بیشتری نیاز دارد.

• اختلاف در ترشح هورمون پرولاکتین:

در برخی مادران، هورمون پرولاکتین بیش از حد فعال است و باعث افزایش تولید شیر می‌شود.

علائم پر شدن سینه یا تولید بیش از حد شیر

1. احساس سفتی و درد در سینه‌ها
2. نشت مداوم شیر از نوک سینه
3. سختی در مکیدن برای نوزاد (زیرا جریان شیر خیلی سریع است)
4. برآمدگی، گرمی و سنگینی در سینه‌ها
5. گاهی حتی تب خفیف یا قرمزی به‌دلیل احتقان شدید

خطرات احتمالی در صورت عدم درمان

اگر پر شدن سینه درمان نشود، ممکن است باعث:

1. مسدود شدن مجاری شیر
2. التهاب پستان (ماستیت)
3. آبسه پستان
4. و در موارد شدید، کاهش وزن نوزاد به‌دلیل دشواری در مکیدن شیر شود.

روش‌های خانگی و طبیعی برای کاهش پر شدن سینه

• شیردهی متناوب و منظم

نوزاد را هر ۲ تا ۳ ساعت شیر دهید و اجازه دهید هر بار تا حد امکان یک سینه را کامل تخلیه کند.

• استفاده از کمپرس گرم و سرد

قبل از شیردهی: کمپرس گرم برای باز شدن مجاری.

بعد از شیردهی: کمپرس سرد برای کاهش التهاب و ورم.

• تخلیه‌ی دستی در صورت نیاز

اگر نوزاد نمی‌تواند سینه را کامل خالی کند، مقدار کمی شیر را با دست یا پمپ به‌آرامی خارج کنید تا فشار کم شود.

• اصلاح وضعیت شیردهی

وضعیت‌هایی مثل شیردهی در حالت خم‌شده به عقب (laid-back feeding) کمک می‌کند تا جریان سریع شیر کنترل شود و نوزاد بهتر بتواند شیر را بمکد.

• برگ کلم سرد (در موارد احتقان شدید)

برگ‌های خنک کلم را چند دقیقه روی سینه قرار دهید تا التهاب کاهش یابد. (فقط موقتی و برای چند ساعت در روز)

راهکارهای تنظیم تولید شیر

فقط در مواقع نیاز از پمپ استفاده کنید.

اگر تولید شیر بسیار زیاد است، تکنیک Block Feeding (تغذیه از یک سینه در هر بازه ۳ ساعته) را امتحان کنید.

مصرف زیاد مایعات و غذای مقوی را حفظ کنید، اما از تحریک بی‌مورد سینه بپرهیزید.